Hersenmist door telefoongebruik is een steeds vaker besproken fenomeen, en met een reden. Veel mensen, vooral in hun twintiger jaren, ervaren moeite met concentreren, verminderde mentale helderheid en een soort constante ‘wazigheid’. Hieronder leg ik uit wat het is, hoe het werkt en wat je eraan kunt doen.

Wat is hersenmist?

Hersenmist (of brain fog)  is geen medische diagnose, maar een term die wordt gebruikt om symptomen te beschrijven zoals:

– Je voelt je traag of “mistig” in je hoofd
– Moeite met focussen of afmaken van taken
– Vergeetachtigheid
– Verminderde creativiteit en helderheid

Hoe draagt telefoongebruik bij aan hersenmist?

1. Constant afgeleid brein

Elke ping, like of pushmelding onderbreekt je aandacht. Dit schakelen tussen taken, ook wel task switching, kost mentale energie en hersteltijd. Social media is ontworpen om je aandacht te kapen. Elk scrollmoment, elke story, elk like-geluidje is een interruptie. Je hersenen krijgen zelden rust om diep te denken of iets af te maken.

2. Dopamine overload

Zoals in een eerder artikel besproken: je telefoon en met name social media geeft snelle beloningen. Je brein raakt gewend aan directe kicks, waardoor langzamere, diepere prikkels (zoals lezen of nadenken) saai voelen. Dit verlaagt je concentratievermogen.

3. Informatievervuiling

Je ziet in 10 minuten scrollen meer beelden, meningen, quotes en geluiden dan vroeger in een halve dag. Dit overstimuleert je werkgeheugen — je brein raakt letterlijk ‘vol’, maar zonder echte inhoud.

4. Minder diepe rustmomenten

Scrollen op je telefoon lijkt ontspannend, maar het houdt je brein alert en gevoelig voor prikkels. Hierdoor komt je minder vaak in een staat van échte rust of dagdromen (belangrijk voor creatief denken en geheugen).

5. Slechte slaap

’s Avonds scrollen onderdrukt melatonine (slaaphormoon), waardoor je slechter in slaap valt. En zelfs als je wél slaapt, is je slaapkwaliteit lager → mentale troebelheid de volgende dag.

6. Overbelasting van het werkgeheugen

Je brein wordt constant gebombardeerd met nieuwe informatie: video’s, berichten, memes, nieuws, DM’s. Dit overspoelt je werkgeheugen en maakt het moeilijker om informatie te ordenen of helder na te denken.

Wat kun je er aan doen?

1. Digitale detox-momenten

Plan vast momenten zonder telefoon. Begin klein, bijvoorbeeld:

– Geen telefoon tijdens eten
– 1 uur schermvrij vóór het slapen
– 1 ’telefoonvrije ochtend’ per week
– Installeer apps die je gebruik inzichtelijk maken (bijv. One Sec of Forest)

2. Bewust(er) scrollen

Gebruik je telefoon en met name social media doelgericht:

– Alleen op vaste momenten
– Alleen voor inspiratie/verbinding
– Niet als automatisme of ‘tussendoor’

3. Vertraag bewust

Doe elke dag iets zonder scherm en zonder doel. Denk aan:

– Wandelen zonder podcast
– Douchen zonder muziek op de achtergrond
– Even staren uit het raam (ja, echt)

4. Reflecteer op je gebruik

Stel jezelf vragen als:

– Waarom pak ik mijn telefoon nu?
– Wat voel ik als ik hem wegleg?
– Wat mis ik als ik blijf scrollen?

Je zult merken hoeveel rust je hoofd dan terugkrijgt.
Ervaar je veel hersenmist en kom je er niet uit? Stuur me een berichtje, ik help je graag.

Shared by Anneloes van Vliet
Juni 2025